ماجرای مشروطه

یازدهم: مدرسه

در این قسمت درباره مسیر رشد و گسترش مدارس مدرن در ایران صحبت می‌کنیم و ربط آن به جنبش انقلابی مشروطه را هم بررسی می‌کنیم.
 
نقل‌قولهای مستقیم از این منابع بود:
شرح برنامه‌های انجمن معارف برای تاسیس شرکت عمومی معارف از کتاب «خاطرات احتشام‌السلطنه» به کوشش سید محمدمهدی موسوی
ماجرای آقانجفی و تلگراف علیه مدارس تهران از کتاب «حیات یحیی» اثر یحیی دولت‌آبادی
متن معاهده‌نامه موسوم به تنبیه الغافلین یا ارشاد الطالبین از کتاب «کفایة التعلیم» اثر میرزا حسن رشدیه
تمام متون مربوط به اندیشه سیاسی و تاریخی بابیه از کتاب «هشت بهشت» اثر شیخ احمد روحی و میرزا آقاخان کرمانی
منابع برای مطالعه بیشتر:
حیات یحیی، از یحیی دولت‌آبادی
هشت بهشت، از شیخ احمد روحی و میرزا آقاخان کرمانی
سوانح عمر، از شمس‌الدین رشدیه
خاطرات احتشام‌السلطنه، از محمود احتشام‌السلطنه، به کوشش سید محمدمهدی موسوی
تاریخ بیداری ایرانیان، از ناظم‌الاسلام کرمانی، به کوشش علی اکبر سعیدی سیرجانی
لینک برای پشتیبانی مالی دلاری:
Patreon
Paypal
لینک برای پشتیبانی مالی ریالی:
حامی‌باش

دوازدهم: ایلات

در این قسمت مروری میکنیم بر تاریخ سیاسی ایلات کوچ‌نشین در ایران با تمرکز بر نقش آنان در ایران دوره قاجار. سپس تاریخ ایل بختیاری در آستانه انقلاب مشروطه را بررسی می‌کنیم و با چهره‌های اصلی رهبری این ایل آشنا می‌شویم.
نقل قولهای مستقیم از این منابع بود:
شرح مختصر یکی از روسای قزلباش از کتاب «تاریخ قزلباشان» نویسنده نامعلوم، به اهتمام میرهاشم محدث
داستان تسلیم شدن اسد خان بختیاروند از کتاب «ناسخ التواریخ» اثر محمدتقی لسان‌الملک سپهر
شرح قدرت حسینقلی خان بختیاری در خوزستان از کتاب «سفرنامه خوزستان» اثر حاج عبدالغفار نجم‌الملک، به کوشش محمد دبیرسیاقی
منابع برای مطالعه بیشتر:
تاریخ بختیاری، از علیقلی‌خان بختیاری (سردار اسعد) و عبدالحسین لسان‌السلطنه
Khans and Shahs: A History of the Bakhtyari Tribe in Iran, by Gene R. Garthwaite
Nomadism in Iran: From Antiquity to the Modern Era, by D. T. Potts
Tribes and Empire on the Margins of Nineteenth-century Iran, by Arash Khazeni
Frontier Nomads of Iran: A Political and Social History of the Shahsevan, by Richard Tapper
The Qashqa’i Nomads of Fars, by Pierre Oberling
لینک برای پشتیبانی مالی دلاری:
Patreon 
Paypal
لینک برای پشتیبانی مالی ریالی:
حامی‌باش 
 

ویژه پاسخ به شنوندگان

در این قسمت به پرسشهایی که شنوندگان عزیز در ماه مرداد 1403 از طریق فرم آنلاین برای من فرستادند پاسخ می‌دهم. از همراهی و پشتیبانی دوستان گرامی و سوالات جالبی که فرستادند بسیار متشکرم و عذرخواهی می‌کنم از دوستانی که به سوالاتشان نتوانستم بپردازم.
 
لینک برای پشتیبانی مالی دلاری:
Patreon 
Paypal
لینک برای پشتیبانی مالی ریالی:
حامی‌باش 

سیزدهم: پول

در این قسمت مروری می‌کنیم بر نظام پولی ایران در اواخر عهد قاجار و آشوبهای اقتصادی که در اثر تغییرات ناگهانی این نظام پولی پیش آمد. همینطور مروری می‌کنیم بر تلاشهای دولت ایران برای جبران کسری بودجه که منجر به اعتراضات سیاسی فراوان در آستانه انقلاب مشروطه شد.
 
نقل قولهای مستقیم از این منابع بود:
شرح کار یک ضرابخانه در اصفهان از کتاب «جغرافیای اصفهان» اثر میرزا حسین تحویلدار به کوشش منوچهر ستوده
شرح جلسه دربار برای رفع مشکل ازدیاد سکه شاهی از کتاب «خاطرات سیاسی امین‌الدوله» اثر علی خان امین‌الدوله به کوشش حافظ فرمانفرماییان
فهرست آثار پژوهشی برای مطالعه بیشتر:
مستخدمین بلژیکی در خدمت دولت ایران، از آنت دستره، ترجمه منصوره اتحادیه نظام مافی
Russia and Britain in Persia, by Firuz Kazemzadeh
The Monetary History of Iran: From the Safavids to the Qajars, by Rudi Mathee, Willem Floor, and Patrick Clawson
For God, Mammon, and Country: A Nineteenth Century Persian Merchant Haj Mohammad Hassan Amin al Zarb, by Shireen Mahdavi
از بنیاد Two Chairs برای پشتیبانی مالی بسیار ممنونم.
 
لینک برای فرم پرسشهای دوستان شنونده:
https://forms.gle/WBNXyBdydPxZ4o2Z8
 
لینک برای پشتیبانی مالی دلاری:
Patreon: https://www.patreon.com/readingferdowsi?utm_medium=clipboard_copy&utm_source=copyLink&utm_campaign=creatorshare_creator&utm_content=join_link
Paypal: https://www.paypal.com/donate?hosted_button_id=6KHSLZKT8GBFQ
 
لینک برای پشتیبانی مالی ریالی:
حامی‌باش: https://hamibash.com/mashruteh

چهاردهم: بهمن 1281 تا شهریور 1282

در این قسمت مروری می‌کنیم بر وقایع سال آخر صدارت امین‌السلطان در دربار مظفرالدین شاه و مسائلی که منجر به سقوط و عزل او شد.
نقل قولهای مستقیم از این منابع بود:
بندی از فرمان مقررات گمرکی مظفرالدین شاه از کتاب «منتخب‌التواریخ مظفری» اثر میرزا ابراهیم صدیق‌الممالک
خاطرات لمبرت مولیتور از گمرک بندر لنگه از کتاب «از پارس تا ایران: خاطرات برادران مولیتور» ترجمه امیرتیمور شیبانی
گزارشهای امور روزمره شیراز از کتاب «وقایع اتفاقیه: گزارش خفیه‌نویسان انگلیس» به کوشش علی‌اکبر سعیدی سیرجانی
شرح قتلهای بهاییان در یزد از کتاب «تاریخ شهدای یزد» اثر حاج محمدطاهر مالمیری
شرح آغاز کشتار بهاییان در اصفهان از کتاب «حیات یحیی» جلد 1 اثر یحیی دولت‌آبادی
تلگراف علمای عتبات خطاب به مظفرالدین شاه از نشریه حبل‌المتین چاپ کلکته
تکفیرنامه علیه امین‌السلطان منسوب به علمای عتبات از کتاب «تاریخ مشروطه ایران» اثر احمد کسروی
منابع برای مطالعه بیشتر:
تاریخ مشروطه ایران، از احمد کسروی
حیات یحیی جلد 1، از یحیی دولت‌آبادی
تاریخ بیداری ایرانیان، از ناظم‌الاسلام کرمانی
از بنیاد Two Chairs برای پشتیبانی مالی بسیار ممنونم.
Thanks to Two Chairs for the generous support. 
لینک برای فرم پرسشهای دوستان شنونده:
https://forms.gle/WBNXyBdydPxZ4o2Z8
لینک برای پشتیبانی مالی دلاری
Patreon: https://www.patreon.com/readingferdowsi
Paypal: https://www.paypal.com/donate?hosted_button_id=6KHSLZKT8GBFQ
لینک برای پشتیبانی مالی ریالی
حامی‌باش: https://hamibash.com/mashruteh

پانزدهم: مهر 1282 تا خرداد 1283

در این قسمت مروری می‌کنیم بر ماههای ابتدای صدارت عبدالمجید خان عین‌الدوله و تصمیمهای سیاسی و اقتصادی او، و همینطور می‌پردازیم به معرفی مختصر اولین انجمن مخفی انقلابی مشروطه که به انجمن باغ میکده معروف شد.
نقل قولهای مستقیم از این منابع بود:
شعر در نقد امین‌السلطان و اتهام بی‌دینی به او از کتاب «تاریخ مشروطه ایران» اثر احمد کسروی
دو مقاله تحت عناوین «مکتوب از شیراز» و «مکتوب از تبریز» از نشریه حبل‌المتین چاپ کلکته
شرح دستگیری طلاب تهران بعد از سوءقصد به بهبهانی از کتاب «تاریخ بیداری ایرانیان» اثر ناظم‌الاسلام کرمانی، به اهتمام علی‌اکبر سعیدی سیرجانی
نامه سر آرتور هاردینگ به لنسداون وزیر خارجه انگلیس از آرشیو وزارت امور خارجه انگلیس
بخشی از داستان رویای صادقه از کتاب «رویای صادقه» اثر سید جمال‌الدین واعظ اصفهانی، نصرالله ملک‌المتکلمین و احمد مجدالاسلام کرمانی، به کوشش بهرام چوبینه
نامه محمدحسین ذکاءالملک فروغی در دفاع از اردشیر ریپورتر از روزنامه «تربیت» چاپ تهران
منابع برای مطالعه بیشتر:
ایدئولوژی نهضت مشروطیت، جلد 1، از فریدون آدمیت
زندگانی ملک‌المتکلمین، از مهدی ملک‌زاده
تاریخ انقلاب مشروطیت، از مهدی ملک‌‎زاده
شهید راه آزادی سید جمال واعظ اصفهانی، از اقبال یغمایی
تاریخ زرتشتیان: فرزانگان زرتشتی، از رشید شهمردان
Zoroastrianism in Iran and India: Parsis, Persians and the Flowering of Political Identity, by Alexandra Buhler
از بنیاد Two Chairs برای پشتیبانی مالی بسیار ممنونم.
Thanks to Two Chairs for the generous support. 
لینک برای فرم پرسشهای دوستان شنونده:
https://forms.gle/WBNXyBdydPxZ4o2Z8
لینک برای پشتیبانی مالی دلاری
Patreon: https://www.patreon.com/readingferdowsi
Paypal: https://www.paypal.com/donate?hosted_button_id=6KHSLZKT8GBFQ
لینک برای پشتیبانی مالی ریالی
حامی‌باش: https://hamibash.com/mashruteh

شانزدهم: تیر تا اسفند 1283

شانزدهم: تیر تا اسفند 1283
در این قسمت تشکیل یک انجمن مخفی دیگر به مدیریت ناظم‌الاسلام کرمانی را مرور می‌کنیم و شرایط اقتصادی ایران در سال 1283 و برنامه‌های درآمدزایی دولت را هم بررسی می‌کنیم. همچنین ارگان مدرسه علوم سیاسی را هم معرفی می‌کنیم.
نقل قولهای مستقیم از این منابع بود:
شرح شیوع وبا در ایران از کتاب «خاطرات حاج سیاح» اثر حاج سیاح محلاتی، به کوشش حمید سیاح
ماجرای تشکیل انجمن مخفی ناظم‌الاسلام از کتاب «تاریخ بیداری ایرانیان» اثر ناظم‌الاسلام کرمانی، به اهتمام علی‌اکبر سعیدی سیرجانی
گفتگوی ابراهیم‌بیگ درباره مفهوم قانون از کتاب «سیاحت‌نامه ابراهیم‌بیگ» اثر زین‌العابدین مراغه‌ای، به کوشش محمدعلی سپانلو
شرح تجربه سال اول مدرسه علوم سیاسی از کتاب «شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری دوره قاجاریه» اثر عبدالله مستوفی
منابع برای مطالعه بیشتر:
ایدئولوژی نهضت مشروطیت، جلد 1، از فریدون آدمیت
سیاحت‌نامه ابراهیم‌بیگ، از زین‌العابدین مراغه‌ای، به کوشش محمدعلی سپانلو
تاریخ بیداری ایرانیان، از ناظم‌الاسلام کرمانی
از بنیاد Two Chairs برای پشتیبانی مالی بسیار ممنونم.
Thanks to Two Chairs for the generous support. 
لینک برای فرم پرسشهای دوستان شنونده:
https://forms.gle/WBNXyBdydPxZ4o2Z8
لینک برای پشتیبانی مالی دلاری
Patreon: https://www.patreon.com/readingferdowsi
Paypal: https://www.paypal.com/donate?hosted_button_id=6KHSLZKT8GBFQ
لینک برای پشتیبانی مالی ریالی
حامی‌باش: https://hamibash.com/mashruteh
 

هفدهم: فروردین تا مرداد 1284

در این قسمت مروری داریم بر اعتراضات اولیه در منابر تهران علیه مسیو نوز و سپس بست‌نشینی تجار تهرانی در حرم شاه عبدالعظیم. بعد سفر سوم اروپایی مظفرالدین شاه را مرور می‌کنیم و نگاهی هم به شرایط عمومی اقتصادی ایران در آن بازه می‌کنیم. در انتهای این قسمت هم مرور مختصری بر داستان دختران قوچان داریم.
نقل قول مستقیم از این منابع بود:
خطبه تاسوعای بهبهانی علیه مسیو نوز و گزارش جلسه انجمن مخفی در واکنش به این خطبه، هر دو از کتاب تاریخ بیداری ایرانیان جلد 1، اثر ناظم‌الاسلام کرمانی
شب‌نامه بعد از بست‌نشینی تجار در حرم شاه عبدالعظیم و متن نامه علمای نجف خطاب به بهبهانی و نامه محمدکاظم خراسانی، هر سه از کتاب واقعات اتفاقیه در روزگار اثر شیخ مهدی شریف کاشانی
مقاله «مکتوب از خراسان» درباره واقعه دختران قوچان از نشریه حبل‌المتین چاپ کلکته
 
منابع برای مطالعه بیشتر:
ایدئولوژی نهضت مشروطیت، جلد 1، از فریدون آدمیت
تاریخ بیداری ایرانیان، از ناظم‌الاسلام کرمانی به اهتمام علی‌اکبر سعیدی سیرجانی
واقعات اتفاقیه در روزگار، از مهدی شریف کاشانی
 
از بنیاد Two Chairs برای پشتیبانی مالی بسیار ممنونم.
Thanks to Two Chairs Foundation for the generous support
 
لینک برای فرم پرسشهای دوستان شنونده:
https://forms.gle/WBNXyBdydPxZ4o2Z8
 
لینک برای پشتیبانی مالی دلاری
Patreon: https://www.patreon.com/readingferdowsi
Paypal: https://www.paypal.com/donate?hosted_button_id=6KHSLZKT8GBFQ
 
لینک برای پشتیبانی مالی ریالی
حامی‌باش: https://hamibash.com/mashruteh

هجدهم: شهریور تا آذر 1284

در این قسمت ماجرای آشوب در کرمان و تاثیر آن در اعتراض علمای تهران را بررسی می‌کنیم. سپس مروری بر شورش علیه ساختمان جدید بانک استقراضی روس داریم و همینطور اعتراض تجار تهرانی به خاطر فلک کردن چند نفر از آنها به بهانه گرانی قند و شکر. در پایان این قسمت هم به بست‌نشینی علمای تهران در حرم شاه عبدالعظیم می‌رسیم.
 
نقل قول مستقیم از این منابع:
نامه انجمن مخفی ناظم‌الاسلام خطاب به صدراعظم از نشریه حبل‌المتین چاپ کلکته
شرح ملاقات ناظم‌الاسلام و مجدالاسلام با شیخ فضل‌الله نوری، و توصیف اعمال علاءالدوله هر دو از کتاب «تاریخ بیداری ایرانیان»
متن شبنامه که بعد از عید فطر پخش شد و گزارش حسن رشدیه درباره ملاقات با علاءالدوله هر دو از کتاب «واقعات اتفاقیه در روزگار»
 
منابع برای مطالعه بیشتر:
ایدئولوژی نهضت مشروطیت، جلد 1، از فریدون آدمیت
تاریخ بیداری ایرانیان، از ناظم‌الاسلام کرمانی به اهتمام علی‌اکبر سعیدی سیرجانی
واقعات اتفاقیه در روزگار، از مهدی شریف کاشانی
تاریخ مشروطه ایران، از احمد کسروی
حیات یحیی، جلد 2، از یحیی دولت‌آبادی
 
از بنیاد Two Chairs برای پشتیبانی مالی بسیار ممنونم.
Thanks to Two Chairs Foundation for the generous support
 
لینک برای فرم پرسشهای دوستان شنونده:
https://forms.gle/WBNXyBdydPxZ4o2Z8
 
لینک برای پشتیبانی مالی دلاری
Patreon: https://www.patreon.com/readingferdowsi
Paypal: https://www.paypal.com/donate?hosted_button_id=6KHSLZKT8GBFQ
 
لینک برای پشتیبانی مالی ریالی
حامی باش:
 https://hamibash.com/mashruteh